Protein içeren besinler listesi özünde oldukça basittir. Ancak öncelikle Protein nedir ve Neden protein almalıyız ? gibi soruları irdeleyelim.
Nedir bu Protein?
Yapıları gereği karmaşık olan Protein, tüm canlılarda bulunan organik bir maddedir. Protein saç, kemik veya cilt gibi bir çok yapıda mevcuttur. Yaklaşık 100 trilyon hücreden oluşan insan vücudunda, bu hücrelerin görevlerini yerine getirebilmesi için proteine ihtiyacı vardır. Aynı zamanda Proteinleri makinelerin içerisinde yer alan çarklar olarak düşünebilirsiniz.
Protein canlıların bünyesinde bulunan en temel taşlardan biridir. Ayrıca hayatın devamı için gerekliliği yüksek olan Proteinin insan vücudunda pek çok fonksiyonu vardır. Hatta Protein alımındaki ihmaller kanser gibi hastalıklara davetiye çıkarmaktadır. Doğru miktarda alındığı zaman yararlıdır, bununla birlikte vücuda kimyasal olarak fazladan alınması da tahribat sebebi olabilir.
Protein Çeşitleri
1. Eksik Proteinler: En az bir temel Amino asit içeren Protein çeşididir. Fasulye ve tahıllar genellikle eksik protein içermektedir.
2. Komple Proteinler: Et, süt ve yumurta gibi hayvansal gıdalarda bulunan bu proteinler tüm temel amino asitleri içerir.
3. Tamamlayıcı Proteinler: Birden fazla Eksik Proteinin bir araya gelerek oluşturulan çeşittir. ( Bezelye ve pilav gibi).
Amino Asitler
Amino asitler organik moleküllerdir. Oksijen, Karbon, Hidrojen, Azot ve nadiren kükürt içerir. Proteinleri oluşturan Amino asitlerin uzun zincirler halinde birbirine bağlanmasıdır. Proteini oluşturan toplam 20 farklı Amino Asit vardır. Bu Amino Asitler vücutta birbirinden farklı görevi olan Proteinleri oluşturmak için milyonlarca farklı şekilde düzenlenebilir. Ayrıca Proteinlerin görevini Amino Asitlerin dizilimi belirlemektedir.
Amino Asitlerinin çeşitleri
Alanin, fenilalanin, treonin, tirozin, sistein, glutamik asit, glisin, glutamin, valindir, izolösin, metiyonin, lisin, lösin, asparagin, prolin, serin, arginin, triptofan, aspartik asit ve histidin.
Proteinlerin Görevleri
Proteinlerin vücuttaki temel görevleri; doku inşa etmek, onarmak, güçlendirmek ve veya yenilerini üretmektir. Ayrıca birçok biyolojik süreçte yer alan Proteinlerin birden fazla fonksiyonu bulunmaktadır.
Proteinlerin vücudumuzdaki birtakım fonksiyonları;
- Molekülleri vücutta taşır,
- Hemoglabin gibi maddelerde yer alır,
- Ayrıca insülin gibi hormonlarda yer alır.
- Hücreleri onarır.
- Vücudu bakterilerden korur.
- Vücudu virüslerden korur.
Hangi Besinlerde Protein Bulunur
- Süt ve Yoğurtta: 6 gr.
- Tavuk: 18.3 gr.
- Yağsız Dana Eti: 36 gr.
- Peynir: 32 gr.
- Ton Balığı: 26 gr.
En popüler ve en çok tercih edilen hayvansal gıdaların 100 gramında yer alan Protein oranı dikkat çekicidir. Ancak her şeyin aşırısı gibi Protein almak için bu yiyecekleri aşırı tüketmek farklı sorunlara sebebiyet verecektir.
Bitkisel Proteinler, Protein İçeren Sebzeler ( 100 gr. Baz alınmıştır ):
- Kinoa : 14 gr.
- Pişmiş Ispanak: 3 gr.
- Fasülye: 8 gr.
- Mısır: 3.3 gr.
- Kuşkonmaz: 2.4 gr.
Zararlı Protein içeren besinler
İşlenmiş et, yağda kızartılmış et, işlenmiş protein barları, noodle, tam buğday veya tahıl ekme, şekerli yoğurt.
Hayvansal Protein veya Bitkisel Protein Arasındaki Farklar
Bitki ve hayvan proteinleri Amino asitlerde farklılık gösterir; çoğunlukla hayvansal proteinler ihtiyacımız olan tüm amino asitleri dengeli olarak sağlar ancak bitkisel proteinlerin bazıları amino asit dengesinde zayıftır. Ancak Kinoa ve Kara Buğday gibi bitki bazlı bazı yiyecekler protein kaynaklarının tamamını içerir.
Bitkisel beslenme veya Bitki Proteini açısından zengin beslenme bazı hastalıklarda koruma sağlar; kalp hastalıkları, diyabet veya obezite gibi rahatsızlıklara karşı metabolizmamızı korumaya yardımcıdır. Ayrıca içerdikleri lif sayesinde sindirim sistemi sorunlarını da en aza indirir.
Sporcularda Protein alımı; bir çok sporcu genellikle kas kütlelerini korumak amaçlı protein tozunu tercih etmektedir. Ancak bazı araştırmalar “pirinç proteini izolatının” protein tozuna benzer bir etki yapacağını öne sürmüştür.
Proteinin Faydaları Nelerdir
Protein odaklı beslenmek, obezitenin önüne geçebilir, kas kütlesini korumaya ve kasları güçlendirmeye yardımcı olur, kemikleri korur, gece atıştırma veya anlık acıkma gibi durumların önüne geçebilir, yüksek tansiyon ve kötü kolestrolün önüne geçer, metabolizmayı hızlandırır ve yaşlanma ile bağlantılı kas kaybını önler.
Günlük Protein İhtiyacımız Ne Kadardır?
Ergenlik dönemindeki erkekler: 52 gr.
Ergenlik dönemindeki kızlar: 46 gr.
Bebekler: 10 gr. ( Doktorunuza danışmadan internette yer alan bilgilere riayet etmeyiniz. )
Yetişkin erkekler: 56gr.
Yetişkin kadınlar: 46gr.
Protein Eksikliği Belirtileri
Çok sık enfeksiyon geçirmek.
Çabuk sinirlenme veya kendine hakim olamama.
Tırnaklarda kırılma.
Cilt kuruması.
Saç Dökülmesi.
Saçlarda İncelme.
Saçlarda kırılma.
Protein Eksikliği Sebepleri
Yeme bozukluğu
Kanserin sonraki aşamaları
Mide yada Bağırsak ameliyatı olmak.
Genetik yapı
Protein Eksikliğinin Neden Olduğu Hastalıklar
Zihinsel işlevlerde bozukluk, kas kütlesi kaybı, hormonal dengesizlikler veya psikolojik problemler.
Protein Fazlalığının Neden Olduğu Hastalıklar
Kilo alma veya obeziteye doğru giden kilo alma, böbrek rahatsızlıkları ( böbrek taşı veya böbrek hasarı), su kaybı, ishal veya kabızlık, kanser riskinde artış ve kalp has